Γλώσσα από μάρμαρο, Ιφιγένεια Θεοδώρου

(Θάσος. Αγαπημένο νησί, καταπράσινο, κάηκε το μεγαλύτερο τμήμα του πριν χρόνια και αναγεννήθηκε πανέμορφο. Κοντινός προορισμός για εμάς που μένουμε στη Θράκη (όμως όχι φτηνός), ημερήσιο ταξιδάκι με την φοιτητική παρέα στην Ξάνθη που απλά πεταγόμασταν μέσω Κεραμωτής για βόλτα και για να κάνουμε μπάνιο στη θάλασσα.)

Ένας μεγαλοεπιχειρηματίας θέλει να μετατρέψει την περιοχή της Αλυκής Θάσου σε σύγχρονο τουριστικό θέρετρο. Εκεί ζουν μόνο λίγα άτομα σε καλύβες, δεν υπάρχει οργανωμένο χωριό, δεν υπάρχει ούτε ρεύμα, χρησιμοποιούν γεννήτριες. Ένα καφενεδάκι και μια ταβέρνα, η καλύβα στην οποία κατοικεί ο Σάββας, η ερημωμένη καλύβα που κάποτε ζούσε η Ελένη με τον Γιώργη, τον άντρα της, το αρχαίο λατομείο μαρμάρου με τα ερείπια ενός ναού και η απόμερη παραλία, αυτά είναι όλα όσα υπάρχουν στο χώρο που διαδραματίζεται η ιστορία. Αυτή είναι η περιοχή που θέλει ο Λευτέρης να μετατρέψει σε θέρετρο, όλοι δέχονται να πουλήσουν τις καλύβες τους εκτός από την Ελένη που πια δεν μένει εκεί και τον Σάββα, που αρνείται να πουλήσει και να φύγει από τον χώρο του. 

Η συγγραφέας περιγράφει με όμορφο τρόπο την καθημερινότητα των κατοίκων αυτής της περιοχής, σταδιακά μας ενημερώνει και για το παρελθόν του καθενός και πώς κατέληξε να κατοικεί μόνιμα στην Αλυκή. Η ζωή είναι δύσκολη, προσπαθούν να επιβιώσουν από τα χρήματα που αφήνουν οι λιγοστοί τουρίστες που φτάνουν μέχρι εκεί για να κάνουν το μπάνιο τους στη θάλασσα, και η χρηματική αποζημίωση που τους προτείνεται για να πουλήσουν το σπίτι τους είναι μεγάλη πρόκληση. Τα τοπία περιγράφονται όμορφα, όπως και η εξέλιξη της περιοχής με την πάροδο των ετών, όταν άρχισαν να ανακαλύπτονται τα αρχαία και η αρχαιολογία να έχει τον πρώτο λόγο για το πώς θα ζήσουν, πού θα σκάψουν ακόμη και για να βάλουν τουαλέτα και αν θα έχουν ρεύμα οι κάτοικοι της περιοχής. 

Όμως τελικά το βιβλίο δεν ήταν αυτό που περίμενα. Νόμιζα ότι θα διαβάσω ένα βιβλίο που θα μιλάει για τις ομορφιές της Θάσου, ίσως να βάλει και λίγο συναίσθημα όταν θα μας λέει την ιστορία του Σάββα του φονιά αλλά σε γενικές γραμμές θα είναι ένα απλό κοινωνικό μυθιστόρημα, που δεν θα με ταράξει. 

Ε, την πάτησα. 

Ήδη από την αρχή ξεκινάει φέρνοντάς μας σε επαφή με τη βίαιη συμπεριφορά του Βασίλη, του άντρα της Τούλας. Και μάλιστα, το φέρνει με τέτοιο τρόπο που ξαναδιάβασα την παράγραφο δεύτερη φορά για να βεβαιωθώ ότι όντως πρόκειται για κακοποίηση και δεν ξεγελάστηκα. Και συνεχίζει σε όλο το βιβλίο με κλιμακούμενη την ένταση της κακοποίησης, εκθέτοντάς μας σταδιακά και  χωρίς έλεος στη συμπεριφορά του Βασίλη και στον ψυχισμό της Τούλας. Και δεν είναι μόνο αυτό φυσικά.  
Πιάνει και αναλύει τη συμπεριφορά καθενός από τους κατοίκους της περιοχής. 
Του Βασίλη, που πιστεύω ότι την αγαπά την Τούλα αλλά για κάποιο λόγο θεωρεί δικαίωμά του να τη χτυπά όποτε θέλει ( !!!!!!).

Των γονιών του, που μένουν στο ίδιο σπίτι με το ζευγάρι, προφανώς γνωρίζουν αλλά δεν αντιδρούν. 

Των γειτόνων, που υποψιάζονται ή γνωρίζουν, αλλά δεν κάνουν τίποτα. 

Του Σάββα του φονιά, που και αυτός γνωρίζει αλλά..... δεν κάνει κάτι. 

Και της Τούλας. Κάνει τρομερή ανάλυση στην ψυχολογία της Τούλας που αντί να σηκωθεί να φύγει ψάχνει τρόπους να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, να του δώσει άλλοθι, να μην τον προκαλέσει με κανέναν τρόπο για να μην τη χτυπήσει ξανά. 

Μέχρι που γνωρίζει την Έλσα. Όταν μπαίνει η Έλσα στο προσκήνιο η πλοκή αρχίζει να δένει, τα κομμάτια ενώνονται, μέσω της επανάληψης της ιστορίας όλα ξεκαθαρίζουν και δίνεται η αφορμή να μπει ένα τέλος και ο καθένας να πάρει το δρόμο του. 

Γενικά, η ενδοοικογενειακή βία όταν δεν αφορά παιδιά (εκεί δεν μπορώ να διαβάσω, δεν το αντέχω καθόλου) είναι ένα θέμα που το ψάχνω, κυνηγάω τα βιβλία που το αναλύουν και προσπαθώ με όποιο τρόπο έχω να τα κάνω πιο γνωστά. Είναι ένα θέμα που φοβάμαι ότι παίρνει διαστάσεις και αυτό που με τρομάζει είναι ότι αυτός που δέχεται τη βία όντως πείθεται ότι την αξίζει και ότι φταίει. Εξάλλου, η εξέλιξη είναι αργή (κανείς δεν σε αρχίζει στα χαστούκια μόλις συστηθείτε, πολύ νωρίς όμως κάποιος αρχίζει να σου φέρεται υποτιμητικά) που πραγματικά μπορεί να πιστεύεις ειλικρινά ότι φταις. 

Λοιπόν. Το βιβλίο είναι πολύ καλό. Εκτός από το θέμα του που αν και δύσκολο αναπτύσσεται σωστά, είναι ωραίο και στα υπόλοιπα στοιχεία του. Η γλώσσα είναι απλή, η πλοκή ρέει γρήγορα, οι χαρακτήρες αναλύονται πλήρως και οι χώροι περιγράφονται επαρκώς. Μου άρεσε επίσης και ο τρόπος που είναι δομημένο το βιβλίο, το δέσιμο του παρελθόντος και του παρόντος όπως και η ιστορία του καθενός από τα άτομα που παίζουν ρόλο στην πλοκή, έχει πολλά μαθήματα να δώσει. 

Γενικά το συστήνω απόλυτα. Διαβάστε το και πάρτε το δώρο ιδιαίτερα αν νομίζετε ότι μπορεί κάπου να χρειαστεί. 

Βαθμολογία: 9/10

(Αυτήν όπως και άλλες κριτικές μπορείτε να τις βρείτε και εδώ : https://thematofylakes.gr/) 

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου: 

Ο Λευτέρης Μουράτος, πετυχημένος εργολάβος και εκφραστής της τουριστικής εξέλιξης, φιλοδοξεί να μετατρέψει την Αλυκή Θάσου σε διεθνές κέντρο ακριβών διακοπών, προσφέροντας στους ντόπιους κατοίκους σημαντικά χρηματικά ανταλλάγματα, που κάμπτουν τις αντιρρήσεις τους. Μόνο ο Σάββας ο φονιάς, που έχει εκτίσει την ποινή του και ζει αποτραβηγμένος εκεί, εναντιώνεται σθεναρά στο να πουλήσει τη γη του. Αυτός και η μυστηριώδης σύζυγος του εφοπλιστή Αντωνέλλου, που έχει εγκαταλείψει το νησί εδώ και σαράντα χρόνια και αρνείται πεισματικά να διαπραγματευτεί με τον φιλόδοξο εργολάβο.
Ποιος ο ρόλος του νεαρού Σπύρου, που εμφανίζεται ξαφνικά ως εποχιακός σερβιτόρος στο καφενείο της παραλίας; Είναι το παλιό φονικό ο λόγος που ο καθηγητής Φίλιας διακόπτει την αγοραπωλησία του σπιτιού της κυρίας Αντωνέλλου; Ήταν τα χωράφια η αιτία που ο φονιάς σήκωσε την πέτρα, και η σιωπή το τίμημα του εφησυχασμού όλων των άλλων;

Η ανθρώπινη βία ενάντια στη φύση και η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος είναι το κύριο θέμα που εγείρει με τη γλαφυρή γραφή της η συγγραφέας. Σιγά-σιγά ξετυλίγεται η ιστορία ενός τόπου που έμαθε να ζει για αιώνες με τα σημάδια της βίας πάνω του, ενώ συγχρόνως το κοινωνικό φαινόμενο της ενδοοικογενειακής κακοποίησης και της ένοχης σιωπής του περίγυρου βαραίνουν σαν μάρμαρο τη ζωή των ηρώων. Ποιος θα σηκώσει πρώτος την πέτρα για να σπάσει ο κύκλος της αέναης αυτής ανοχής;