6/12/16

Τσερνόμπιλ - ένα χρονικό του μέλλοντος, της κ. Σβετλάνα Αλεξίεβιτς


Πώς θα μπορούσε κάποιος να κριτικάρει τις σκέψεις ατόμων που έζησαν το ατύχημα του Τσέρνομπιλ και πληρώνουν ακόμη τις συνέπειες; Τι μένει να πεις όταν διαβάζεις καταγεγραμμένες αναμνήσεις από επιζήσαντες πυρηνικού ατυχήματος; Από όποια μεριά και αν το δεις το βιβλίο είναι στενάχωρο. Όταν το άνοιξα περίμενα να βρω μια καταγραφή των γεγονότων όπως τα έζησαν τα άτομα που μιλούν, μια ιστορική (ίσως και χρονολογική) καταγραφή γεγονότων δηλαδή. Όμως αυτό που είδα είναι κάτι τελείως διαφορετικό από αυτά που έχω συνηθίσει να διαβάζω, αφού αποτελείται αποκλειστικά από μονολόγους (μικρούς ή μεγάλους) ατόμων διαφόρων ηλικιών. Μόνο στο τέλος και αφού διάβασα όλο το βιβλίο κατάλαβα ότι όλη η ιστορία έχει τελικά αποτυπωθεί στο μυαλό μου και δεν χρειάζεται να ξέρω κάτι παραπάνω ***
Τελικά το πιο δύσκολο από όλα στην κατάσταση που αντιμετώπισαν οι κάτοικοι της περιοχής που κλήθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους ή να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους είναι η ίδια η φύση της ρύπανσης από ραδιενέργεια: δε φαίνεται. Το περιγράφουν πολλοί μέσα στο βιβλίο: όλα φαινόταν όπως θα έπρεπε να είναι. Γιατί να μην μπορείς να βγεις έξω; ο ουρανός είναι γαλανός, δεν βρέχει, έχει ζέστη... πώς να κρατήσεις το παιδί μέσα στο σπίτι; Γιατί να μην μπορείς να φας το μήλο (την πατάτα, το ραπανάκι κτλ), αφού φαίνεται μια χαρά... Πώς να δεχτείς ότι κάτι που δεν φαίνεται καθόλου με καμία από τις αισθήσεις μπορεί να σε σκοτώσει; Δεν μυρίζει άσχημα, δεν φαίνεται άσχημα και όταν το ακουμπάς είναι όπως θα έπρεπε, πώς λοιπόν μπορεί να συμβάλλει στο θάνατό σου, ή ακόμη χειρότερα, να προκαλέσει θανατηφόρα αρρώστια στο παιδί σου; Ειδικά όταν η κυβέρνηση σε διαβεβαιώνει ότι όλα είναι καλά και δεν υπάρχει πρόβλημα (να και κάτι που μου θυμίζει την κατάσταση στη χώρα μας).
Δεν νομίζω πως υπάρχουν πολλά να πει κάποιος για αυτό το βιβλίο, αν έχετε όρεξη για προβληματισμό διαβάστε το, αξίζει πολύ. 

*** Ίσως θα έπρεπε να υπάρχει σημείωση (πρόλογος ή επίλογος) με κάποια βασικά σημεία της ιστορίας της Σοβιετικής Ένωσης. Συνεχώς αναφέρονται σε πόλεμο: ποιός ήταν αυτός; Η ηλικία μου μου επιτρέπει να γνωρίζω πέντε πράγματα για την Ευρωπαϊκή ιστορία, θυμάμαι τη Σοβιετική Ένωση και το πώς έσπασε σε μικρότερα κράτη, αλλά μέχρι να συνειδητοποιήσω ότι αναφέρονται σε πολέμους μεταξύ των εθνών της Σοβιετικής Ένωσης (και όχι στον Β' παγκόσμιο πόλεμο) πέρασαν πολλές σελίδες και διηγήσεις. Όταν λένε "Μεγάλος πόλεμος" τότε αναφέρονται στο Β' παγκόσμιο. 
Επίσης, καλά θα ήταν να υπάρχει άλλη μια σημείωση που να δείχνει τη νοοτροπία και τον τρόπο ζωής των Σοβιετικών: μόνο επειδή διάβασα αρκετά βιβλία (μυθιστορήματα όλα τους) που να αφορούν τη ζωή των απλών Σοβιετικών πολιτών μου δημιουργήθηκε η αντίληψη ότι: α) το να σου πάρουν την κομματική ταυτότητα ήταν κάτι αντίστοιχο με το να σε απολύσουν από τη δουλειά σου και να μην υπάρχει περίπτωση να βρεις ποτέ ξανά δουλειά, πιθανότατα το ίδιο και οι στενότεροι συγγενείς σου, β) Υπήρχαν διαβαθμίσεις στις τάξεις των μελών του Κόμματος και αντίστοιχα υπήρχαν διαβαθμίσεις στα προνόμια και στις απολαβές των μελών και γ) Πίστευαν απόλυτα σε όσα τους έλεγε η Κυβέρνηση. Τονίζω ότι όσα γράφω είναι η αντίληψη για τη γενικότερη κατάσταση που μου έχει δημιουργηθεί διαβάζοντας μυθιστορήματα, δεν γνωρίζω την ιστορία της περιοχής και μπορεί να γράφω ανοησίες (οπότε και ζητώ συγγνώμη)


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου