Τομάρια - Χρήστος Φλουρής

Ο κύριος πρωταγωνιστής είναι ο Σταύρος, ο οποίος μετά από περίπου σαράντα χρόνια διαμονής στην Αμερική νιώθει έντονη την επιθυμία να γυρίσει στο χωριό του, από όπου έφυγε βιαστικά και απότομα όταν ήταν πολύ νέος. Από τη μια θέλει να ξαναδεί τους δικούς του, όσους δηλαδή είναι ακόμη στη ζωή, και από την άλλη θέλει να ψάξει και να βρει απαντήσεις για το συμβάν που οδήγησε στη φυγή του και συνεχίζει να τον στοιχειώνει κάθε μέρα της ζωής του. Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα. Τα χρόνια που λείπει είναι πολλά, οι γονείς του έχουν "φύγει" πια και όπως είναι φυσικό τα άτομα που κάποτε γνώριζε και αγαπούσε είναι πλέον ξένοι.

Αυτά που έγραψα παραπάνω είναι μια υπεραπλουστευμένη περίληψη του βιβλίου και σε καμία περίπτωση δεν αποδίδουν ούτε στο ελάχιστο όλα τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο συγγραφέας. Η ιστορία που διαδραματίζεται στο παρελθόν αφορά στα χρόνια του εμφυλίου και φυσικά έχει αναφορές τόσο σε αυτόν όσο και στον παγκόσμιο πόλεμο που προηγήθηκε. Η οικογένεια του Σταύρου είναι τόσο φτωχή που ο ίδιος αναγκάζεται να δουλεύει από παιδί στο βυρσοδεψείο της περιοχής. Η περιγραφή της ζωής του αποτελεί ταυτόχρονα και μια απεικόνιση τόσο της λειτουργίας της συγκεκριμένης επιχείρησης όσο και του τρόπου που ζούσαν οι φτωχοί αλλά και οι πλούσιοι την εποχή εκείνη, αφού μας δίνονται και κάποιες πληροφορίες για την οικογένεια του ιδιοκτήτη του βυρσοδεψείου. Μου άρεσε επίσης και ο περιληπτικός τρόπος που περιέγραψε τη ζωή του Σταύρου στην Αμερική, υπήρχαν όλα όσα ήθελα να μάθω αλλά το κεντρικό σημείο της ιστορίας παρέμενε πάντα η Ελλάδα.

Η πλοκή είναι πολύ όμορφα και σωστά δομημένη, έχει γίνει σωστή κατανομή ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν και καμία από τις δύο ιστορίες δεν με κούρασε ούτε μου άφησε ελλείψεις. Οι πληροφορίες έρχονται σιγά σιγά, ακόμη και ο λόγος για τον οποίο ο Σταύρος εγκατέλειψε την Ελλάδα αποκαλύπτεται σταδιακά και αυτό φυσικά μου άρεσε πολύ, μου κράτησε το ενδιαφέρον μέχρι την τελευταία σελίδα. Οι χαρακτήρες επίσης που παίζουν μικρό ή μεγάλο ρόλο στην πλοκή είναι εξαιρετικά δομημένοι, αληθοφανείς και με πλήρη αιτιολόγηση των κινήσεών τους. Έξτρα βαθμός στον συγγραφέα ή σε οποιονδήποτε εμπνεύστηκε τον τίτλο του μυθιστορήματος, είναι απόλυτα ταιριαστός και με τις δύο χρήσεις που μπορώ να σκεφτώ για τη λέξη.

Βαθμολογία: 8/10

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου: 

Τόσα χρόνια προσπαθούσε να το ξεχάσει, να διαγράψει από το μυαλό του και το μέρος και την ημέρα. Άδικος κόπος. Αρκούσε μια ματιά σε εκείνο το καταραμένο κτίριο για να καταλάβει ότι πάντοτε το κουβαλούσε στους ώμους του, ότι του πλάκωνε το στήθος. Το είχε μέσα του, αυτό και τη δυσώδη του κουστωδία, όπου και να έσερνε τα βήματά του, τη μέρα και τη νύχτα, στον ύπνο και στον ξύπνιο. Την ίδια ακριβώς έκπληξη και αγωνία, που είχε δοκιμάσει μόλις είχε σταθεί απέναντι στη μισάνοιχτη πόρτα του το 1946, δοκίμαζε και τώρα. Η καρδιά του χτυπούσε ανεξήγητα γρήγορα και οι άκρες από τα δάχτυλά του είχαν μουδιάσει.

Όλοι έχουμε ένα ‘σημείο μηδέν’· ένα γεγονός, ευχάριστο ή δυσάρεστο, στο οποίο το μυαλό επιστρέφει διαρκώς, θέλοντας και μη. Ο χρόνος εγγράφει μέσα μας τους κύκλους του, όπως ακριβώς και μέσα στους κορμούς των δέντρων. Καρφώνει κάπου την ακίδα του και γύρω από αυτό το σημείο σημειώνει, ή μάλλον χαράζει ανενόχλητος τις περιστροφές του.

Ο Σταύρος δεν είχε βγάλει από το μυαλό του εκείνην τη μέρα στο εργοστάσιο, καθ’ όλη τη διάρκεια των σαράντα και πλέον ετών της ηθελημένης του απουσίας. Μιας απουσίας εν μέρει υπαγορευμένης από την ψευδαίσθηση ότι η απόσταση του τόπου και του χρόνου θα λείαινε τις αιχμές των γεγονότων, θα τα έκανε λιγότερο τραγικά. Μα τώρα καταλάβαινε την πλάνη του. Το βάρος της συνείδησης δεν ελαφραίνει με τα χρόνια, δε μειώνεται, αντίθετα γίνεται ολοένα και πιο βαρύ, πιο ασήκωτο, πιο δύσκολο να το υποβαστάξει κανείς. Το ’χει αυτό ο χρόνος· να εξυψώνει τα ωραία στη σφαίρα του ιδανικού και να κάνει τα τραγικά, τραγικότερα.