Φωτιά. Καμιά σχέση με βιβλία.

(Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από το μπαλκόνι μου με το κινητό μου, το βράδυ της Δευτέρας 21 Αυγούστου, όταν η φωτιά πλησίασε στην Αλεξανδρούπολη. )

Νομίζω ότι θέλω να πω μερικά πράγματα για τη φωτιά. 

Είμαι από την Αλεξανδρούπολη, γεννήθηκα και ζω εδώ, έχω συγγενείς, γνωστούς, φίλους και συνεργάτες σε όλο τον Έβρο. Πήγα χτες μια βόλτα στον νομό, χρειάστηκε να κάνω τη διαδρομή Αλεξανδρούπολη- Ορεστιάδα. Η έκταση που έχει καεί είναι τεράστια. Μιλάω για την 13η μέρα φωτιάς. Ο νότιος Έβρος έχει ήδη καεί, τώρα είναι η σειρά του κεντρικού τμήματος που είναι το Σουφλί. Και το Δάσος της Δαδιάς.... Από την Εθνική οδό δεν φαινόταν φωτιά, φαινόταν ο καπνός όμως. Πολύς και πολύ πυκνός καπνός. Και εκείνο το γνωστό (πια) κίτρινο φως όταν καλύπτεται ο ήλιος από τους καπνούς. Επί της Εγνατίας οδού όπως έρχεσαι από Κήπους προς Αλεξανδρούπολη υπάρχει ένα σημείο όπου φαίνεται μεγάλο μέρος των βουνών του Έβρου- κάπου κοντά στην Μελία, εκεί που μπορείς να δεις και τις ανεμογεννήτριες. Έβλεπες πράσινο παλιά- τώρα όσο μακριά έφτανε το μάτι έβλεπες μόνο μαύρο και καφέ. Δεν περιγράφεται αυτό με λέξεις, πρέπει να το δεις με τα μάτια σου, είναι εντυπωσιακά θλιβερό το θέαμα ακόμη κι αν δεν ήξερες την περιοχή πόσο όμορφη ήταν πριν. 

Το απόγευμα πήγαμε οικογενειακώς δυτικά, προς Ροδόπη, να δούμε τι συνέβη από εκείνη τη μεριά. Πάλι τα ίδια, μαύρο και καφέ εκεί που υπήρχαν δέντρα και κυρίως ελιές. Όταν καίγονται τα ελαιόδεντρα το χρώμα τους γίνεται ανοιχτόχρωμο καφέ, το λες και χρυσό, το ήξερες αυτό; (Όχι όταν καίγονται τελείως- τότε το δέντρο είναι μαύρο φυσικά, μη σου πω ότι ο κορμός ανοίγει σε πολλά κομμάτια και πέφτει στο χώμα όπως φαίνεται στη φωτογραφία που έβγαλε ο άντρας μου και σου βάζω εδώ δίπλα). Δίπλα στους μαύρους κορμούς των πεύκων βλέπαμε το "χρυσό" των ελαιόδεντρων. Από τη μια να κλαις και από την άλλη να θαυμάζεις τα διαφορετικά χρώματα. 

Και κάποια κτίρια καμένα. Ναι. Γιατί η φωτιά έφτασε στα όρια των οικισμών, δεν κατάφεραν να γλιτώσουν όλα όσα υπήρχαν λίγο έξω από τον πυκνό ιστό των οικισμών. Και όσα δεν έκαψε απλά ήταν τυχεροί οι ιδιοκτήτες. Και έβλεπες πόσο απρόβλεπτη διαδρομή ακολουθεί η φωτιά. Έβλεπες μια τεράστια έκταση καμένη, μετά ένα χωράφι καμένο μόνο το μισό, δίπλα μια αποθήκη που δεν έπαθε τίποτα και στο επόμενο μέτρο πάλι καμένο χωράφι και μια άλλη αποθήκη πλήρως κατεστραμμένη από τη φωτιά. Και αυτά μόνο στο μικρό κομμάτι που είδαμε εμείς, στο δρόμο ανάμεσα Δίκελα- Μεσημβρία. Εκεί που οι κάτοικοι των παραλιακών περιοχών είχαν Άγιο δίπλα τους και σταμάτησε η φωτιά λίγο πιο πάνω, γιατί υπάρχει μόνο ένας στενός δρόμος για να φύγουν και αν καιγόταν όλη η περιοχή θα υπήρχε τεράστιος κίνδυνος για όσους δεν φύγανε έγκαιρα. Έφτασε λέει η φωτιά στα αρχαία της Μεσημβρίας, ήρθε το λιμενικό και απομάκρυνε μέσω θάλασσας κόσμο που είχε αποκλειστεί . 

Και να πω και μια κουβέντα για τη νύχτα που περάσαμε όλοι άϋπνοι, να κοιτάμε τη φωτιά να καίει την Παλαγία και τον Άβαντα, δύο χωριά που μπορείς να τα πεις και προάστια της πόλης. Εμείς από το μπαλκόνι μας βλέπαμε τις φλόγες, είχαν κατέβει τον λόφο που βρίσκονται ο Άβαντας και η Παλαγία και είχαν κατεύθυνση προς την πόλη. Δεν λέω ότι κινδυνέψαμε, δεν υπήρχε τέτοιο θέμα- αν και είχε σταλεί μήνυμα "να είμαστε σε επιφυλακή και να υπακούμε τις Αρχές" ή κάπως έτσι. Δεν θα πω όμως ότι δεν είχα συζητήσει με τον άντρα μου τι θα πάρουμε μαζί μας και πού θα πάμε αν χρειαστεί να φύγουμε. Επίσης, τότε δεν ξέραμε τι ακριβώς καιγόταν, φυσικά δεν είχε ρεύμα στα χωριά και απλά κοιτούσαμε τις φλόγες να υψώνονται κάπου εκεί που ξέρουμε ότι βρίσκονται. (Τελικά νομίζω κάηκαν αποθήκες, οι οικίες γλίτωσαν. Σε αυτά τα χωριά, πιο ψηλά στο βουνό δεν στάθηκαν τόσο τυχεροί). Ταυτόχρονα, άλλοι άνθρωποι 5 χλμ δυτικά εκκένωναν το νοσοκομείο της πόλης. Το διαβάζω ξανά και ξανά και εξακολουθεί να μου φαίνεται απίστευτό όλο αυτό. Έφτασε η κατάντια μας στο σημείο να τρέχουν οι εργαζόμενοι σαν τους τρελούς να σώσουν τους ασθενείς από από τον πιθανό κίνδυνο φωτιάς και από τον άμεσο κίνδυνο της εισπνοής καπνού. Λες και δεν μύριζε όλη η πόλη καπνό, λες και δεν γεμίζανε ακόμη και τα ρούχα μας αποκαΐδια... 

Δουλεύω σε τομέα που ασχολείται σε μεγάλο βαθμό με την προστασία του περιβάλλοντος. Λόγω αυτού ακριβώς γνωρίζω πολλά για τις προστατευόμενες περιοχές, για τις Natura αλλά και για το Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς- Λευκίμης- Σουφλίου (όπως είναι η πλήρης ονομασία του) το οποίο καίγεται για σχεδόν δύο βδομάδες. Οι συνέπειες αυτής της φωτιάς που ακόμη δεν έχει σβήσει δεν είναι γνωστές. Δεν μπορούμε να φανταστούμε, δεν είναι δυνατόν να μαντέψουμε τις συνέπειες που θα έχει αυτό στην χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει με την ορνιθοπανίδα που είναι και το προστατευταίο αντικείμενο της περιοχής (αυτό σημαίνει ότι δεν ξέρουμε αν θα επιστρέψουν τα αρπακτικά πουλιά στο Δάσος, αν έχουν καεί οι φωλιές τους, αν πρόλαβαν να φύγουν τα μικρά τους ή αν κάηκαν. Προστατευταίο αντικείμενο ονομάζεται "επιστημονικά" το είδος που προστατεύεται από τη νομοθεσία- στην περίπτωση των περιοχών που κάηκαν και συνεχίζουν να καίγονται μιλάμε για μεγάλα αρπακτικά πουλιά). Δεν έχει ξαναγίνει αυτό, καταλαβαίνετε; Δεν μπορούν να σβήσουν τη φωτιά, κάθε μέρα καίει πυκνό δάσος και προχωρά. Κάποιοι που γνωρίζουν καλύτερα από εμένα λένε ότι τα δέντρα αναγεννούνται, δεν καίγονται τελείως, ξαναδίνουν πράσινο φύλλωμα μετά από λίγο. Γι' αυτό και τα Δασαρχεία κηρύσσουν τις περιοχές αναδασωτέες και περιμένουν, αν δεν αρχίσει να γίνεται πράσινη η περιοχή μετά από ενάμιση με δύο χρόνια τότε αναδασώνουν με φυτεύσεις νέων δέντρων.

Υπάρχει πολύς κόσμος που προσπαθεί να σβήσει τη φωτιά. Εγώ η ίδια έχω δει πυροσβεστικά αυτοκίνητα από δύο χώρες- τα πρώτα σίγουρα Ρουμάνικα, τα άλλα δεν κατάλαβα. Αεροπλάνα και ελικόπτερα υπάρχουν πολλά, έχουμε και δασικά φράγματα από όπου παίρνουν νερό.  Ο κόσμος επίσης είναι στην περιοχή, όλοι μαζί παλεύουν. Τα μηχανήματα (δημόσια και ιδιωτικά) όλα μαζί συνεργάζονται και σκάβουν εκτάσεις-  ή αλλιώς δημιουργούν αντιπυρικές. Οι αγρότες οργώνουν για να μην βρίσκει η φωτιά να κάψει, δεν έφυγε ο κόσμος. Αλλά τι να το κάνεις, το μέτωπο είναι τεράστιο και γεμάτο ύλη για κάψιμο. Πώς να παλέψεις, με ποιο τρόπο όταν ούτε ο καιρός είναι σύμμαχος... χτες έβρεξε λίγα χιλιόμετρα ανατολικά του μετώπου της φωτιάς, λίγες μέρες πριν έβρεξε λίγα χιλιόμετρα δυτικά της φωτιάς... σαν να παίζει και ο καιρός μαζί μας και να είναι εναντίον μας. 

Περιμένουμε. Κάθε μέρα ξυπνάμε και βγαίνουμε στα μπαλκόνια να δούμε αν φαίνεται φωτιά, κάθε βράδυ μας ξυπνάει η μυρωδιά του καπνού- σηκωνόμαστε και κλείνουμε μπαλκονόπορτες και κοιμόμαστε με ανεμιστήρες. Και παρακολουθούμε τί ζητούν οι πυροσβέστες, από τί ξεμείνανε και τί χρειάζονται. Και δυστυχώς, δεν μιλάω μόνο για τρόφιμα και καφέδες. Έχουν φροντίσει εξάλλου τα καταστήματα της πόλης και οι σύλλογοι της περιοχής (εκτός από τους ιδιώτες) και τους παρέχουν τέτοια πράγματα. Ζητάν κολλύρια, αλοιφές εγκαυμάτων, γάζες, αναλγητικά και δεν θυμάμαι τι άλλο. Έντρομη είδα να ζητάν και μάσκες, από αυτές που χρειάζονται για να μπουν στη φωτιά και να αναπνέουν. Το διευκρίνισαν μετά αυτό, μάλλον γιατί ο κόσμος έτρεξε να τους πάει μάσκες από αυτές που φορούσαμε στον κορονοϊό... Δεν θα έπρεπε να υπήρχε επάρκεια από αυτά στις αποθήκες τους; Αλλά τέτοια ώρα τέτοια λόγια, τώρα παλεύουν, θα τα δουν (φαντάζομαι) μετά αυτά. 

 Τέλος πάντων, είμαι αρκετά φορτισμένη τώρα που γράφω, νομίζω θα σταματήσω εδώ.