Δέκα μέρες στο άσυλο - Nellie Bly

Να διευκρινίσουμε ότι δεν πρόκειται για μυθιστόρημα αλλά για άρθρο που δημοσιεύτηκε σε εφημερίδα στο τέλος του 19ου αιώνα, το οποίο εξαιτίας της απήχησης που είχε στο κοινό λίγο αργότερα κυκλοφόρησε και σε βιβλίο. Η αρθρογράφος συνεννοήθηκε με τον διευθυντή της εφημερίδας της και από κοινού αποφάσισαν ότι θα έπρεπε να προσποιηθεί πως έχει χάσει τα λογικά της και να εισαχθεί στο τρελοκομείο γυναικών, ώστε να γράψει για τις συνθήκες διαβίωσης εκεί. Και αυτό ακριβώς έγινε. 

Ξεκινά περιγράφοντας τον τρόπο που ξεγέλασε τους γιατρούς και τους δικαστές που την εξέτασαν ώστε να αποφασίσουν τον εγκλεισμό της. Μου έκανε άσχημη εντύπωση το πόσο εύκολα τους έπεισε αλλά ίσως ο κόσμος ήταν πιο αθώος τότε, τι να πω. Αλλιώς πραγματικά κινδύνευες να βρεθείς έγκλειστος χωρίς ουσιαστικό λόγο, για θέματα που στην εποχή μας κανείς δεν θα έδινε ιδιαίτερη σημασία. 

Πραγματικά οι συνθήκες που περιγράφει για την καθημερινότητα στο ίδρυμα είναι άσχημες. Μην περιμένετε να διαβάσετε κάτι σαν αστυνομικό μυθιστόρημα με βασανιστήρια και αναλυτικές περιγραφές. Η γυναίκα απλά κατέγραψε τα όσα είδε τις δέκα μέρες που έμεινε εκεί και βασίστηκε και σε όσα της διηγήθηκαν άλλες έγκλειστες που της φαινόταν απολύτως υγιείς πνευματικά, οπότε έκρινε ότι μπορούσε να δώσει βάση στα λεγόμενά τους. Ίσως να φανεί απλά γραμμένο αφού σήμερα έχουμε συνηθίσει να συναντάμε παντού γύρω μας τη φρίκη και μάλιστα με πολύ αναλυτικές περιγραφές  (ας είναι καλά οι δημοσιογράφοι και οι συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων) αλλά σίγουρα εκείνη την εποχή ο κόσμος θα ταράχτηκε όταν διάβασε για τις συνθήκες που επικρατούσαν στο ίδρυμα. 

Επιπλέον όσων γράφω, σε εμένα έκανε εντύπωση και η αδικαιολόγητη κακία των εργαζομένων στο ίδρυμα, κυρίως των νοσοκόμων, αλλά και η αδιαφορία των γιατρών τόσο στο να εκτιμήσουν σωστά την κατάσταση της υποτιθέμενης ασθενούς όσο και στο να προστατέψουν την υγεία της. 

Σίγουρα είναι πολύ ωραίο βιβλίο, διαβάζεται γρήγορα -είναι και λίγες σελίδες εξάλλου - και χαίρομαι που το ανακάλυψα και το διάβασα. 

Βαθμολογία: 8/10 (Δεν βάζω 10 επειδή θα ήθελα πιο λεπτομερείς περιγραφές για όλα όσα αναφέρει, Μπορεί για την εποχή του να ήταν πρωτοποριακό ή οι περιγραφές να ήταν έντονες, αλλά εγώ το διαβάζω τώρα και όχι πριν από έναν αιώνα). 

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Ένα αφοπλιστικό βιβλίο που δίνει νέα διάσταση στις αληθινές ιστορίες. Μια δημοσιογραφική κατάδυση στα όρια της ψυχικής ανθεκτικότητας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Τι συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες ενός ψυχιατρείου; Ποιες είναι οι συνθήκες που βιώνουν οι ασθενείς και πόσο ανθρώπινη είναι η φροντίδα που τους παρέχεται; Στο βιβλίο Δέκα μέρες στο Άσυλο, η τολμηρή δημοσιογράφος Νέλι Μπλάι τολμά να ανακαλύψει την αλήθεια με τον πιο ριψοκίνδυνο τρόπο: παριστάνει την ψυχικά ασθενή και εισάγεται στο φρενοκομείο γυναικών του νησιού Μπλάκγουελ στη Νέα Υόρκη.

Με μοναδικό όπλο το θάρρος και την αποφασιστικότητά της να αποκαλύψει την πραγματικότητα, η Μπλάι βιώνει από πρώτο χέρι την κακομεταχείριση, την απάνθρωπη συμπεριφορά του προσωπικού και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης που επιβάλλονται στους ασθενείς. Σε ένα ίδρυμα όπου οι φωνές των ασθενών δεν ακούγονται ποτέ, η δημοσιογράφος γίνεται η φωνή τους, αποκαλύπτοντας φρικτές αλήθειες για το σύστημα ψυχιατρικής φροντίδας του 19ου αιώνα.

Το βιβλίο αυτό, που βασίζεται στην πραγματική εμπειρία της Μπλάι, είναι ένα χρονικό θάρρους και αφοσίωσης στην αποκάλυψη της αλήθειας. Οι αναφορές της συγκλόνισαν το κοινό της εποχής της και οδήγησαν σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα, έθεσαν τις βάσεις για τη μελλοντική ερευνητική δημοσιογραφία.

Το Δέκα μέρες στο Άσυλο είναι ένα συγκλονιστικό έργο που φωτίζει σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης φύσης, θέτοντας διαχρονικά ερωτήματα για την ηθική, τη φροντίδα και τη δικαιοσύνη. Είναι ένα καυστικό κατηγορητήριο της θεσμικής σκληρότητας και μια ισχυρή απόδειξη του αντίκτυπου του ατρόμητου ρεπορτάζ. Η τόλμη και η συμπόνια της Νέλι Μπλάι συνεχίζουν να εμπνέουν τους αναγνώστες μέχρι σήμερα, καθώς η αφήγησή της παραμένει τόσο επίκαιρη και επιτακτική όσο και πριν από έναν αιώνα. Πρόκειται για ένα βιβλίο που θα σας καθηλώσει και θα σας προβληματίσει.

Η χαμένη πόλη του Θεού Πιθήκου - Douglas Preston

Νιώθω εντελώς διχασμένη για αυτό το βιβλίο. Μου άρεσε αλλά για λάθος λόγους. Το πήρα για να διαβάσω ένα βιβλίο αρχαιολογικού θέματος που θα περιγράφει την ανακάλυψη μιας χαμένης πόλης οπότε περίμενα ότι θα είναι γεμάτο με ανασκαφές- νόμιζα ότι θα ρίξω μια κρυφή ματιά στο πώς δουλεύουν οι αρχαιολόγοι. Ε, δεν είναι ακριβώς έτσι, μόνο ένα μικρό κομμάτι του βιβλίου αφορά την παρουσία του συγγραφέα και της ομάδας στην χαμένη πόλη.

Υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τις προσπάθειες εντοπισμού της πόλης σε προηγούμενα χρόνια γραμμένες ίσως λίγο πιο αναλυτικά απ' ότι θα έπρεπε, δεν μου χρειαζόταν τόσες πολλές αναφορές στο παρελθόν και στο ποιόν των ατόμων που έψαξαν στο παρελθόν. Το ίδιο ακριβώς αφορά και τις πληροφορίες για τη διακυβέρνηση της Ονδούρας (εκεί ανήκει η περιοχή όπου ανακαλύφθηκε η χαμένη πόλη). Πέρασαν από τα μάτια μου και δεν ακούμπησαν στο μυαλό μου. Και κάπου εδώ τελειώνουν τα αρνητικά που έχω να πω. 

Μου άρεσε η περιγραφή της ζούγκλας, επαρκούσε για να κάνω εικόνα αλλά θα ήθελα περισσότερες πληροφορίες.  Κάποιες στιγμές ήταν σαν να άκουγα τους ήχους των ζώων που συνάντησε ο συγγραφέας, νομίζω πιο πολύ δημιουργήθηκαν ήχοι στο μυαλό μου και όχι τόσο εικόνες παρότι υπάρχουν και φωτογραφίες. Επίσης, θα ήθελα πιο πολλές περιγραφές και φωτογραφίες των ευρημάτων, δεν μπόρεσα να κάνω εικόνα. 

Όμως - και τώρα ερχόμαστε στο συναρπαστικό κομμάτι του βιβλίου- μου άρεσε πάρα πολύ το τμήμα που μιλάει για το "μετά" της ανασκαφής. Όπως λέει και στο οπισθόφυλλο, ο συγγραφέας (όπως και άλλα μέλη της αποστολής) κόλλησε μια ασθένεια. Ε, αυτό το κομμάτι το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον. Γενικά οι ιατρικές πληροφορίες που δίνει είναι πολύ ενδιαφέρουσες, περιγράφει με απλά λόγια τον τρόπο μετάδοσης των ασθενειών και δίνει αρκετές λεπτομέρειες για την ασθένεια που κόλλησε και τις θεραπείες. Και έξτρα βαθμός μπαίνει για την ανάλυση του πώς επέδρασσαν οι ασθένειες του "παλαιού κόσμου" στους Ινδιάνους και πώς αυτό οδήγησε στον αποδεκατισμό τους. 

Γενικά είναι ωραίο βιβλίο, πιάνει το θέμα από πολλές πλευρές και το καλύπτει πλήρως, χωρίς να αφήνει κενά σε όσα περιγράφει. 

Βαθμολογία: 7/10

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου 

Μιά αληθινή ιστορία

Επί 500 χρόνια, οι θρύλοι μιλούσαν για μια χαμένη αρχαία πόλη, κρυμμένη στο τροπικό δάσος της Ονδούρας – ένα μέρος τόσο ιερό ώστε εκείνοι οι οποίοι θα τολμούσαν να το διαταράξουν θα έπεφταν άρρωστοι και θα πέθαιναν.

Το 2012, ο Ντάγκλας Πρέστον συνενώθηκε με μια ομάδα επιστημόνων στην αναζήτησή τους για την εύρεση της Λευκής Πόλης, ανεβαίνοντας σε ένα ετοιμόρροπο αεροπλάνο, του οποίου η ιστορική πτήση θα άλλαζε τα πάντα. Χρησιμοποιώντας διαστημική τεχνολογία που μπορούσε να χαρτογραφήσει το έδαφος κάτω από την πυκνότερη κομοστέγη της ζούγκλας, εκείνη η πτήση αποκάλυψε συνταρακτικές ενδείξεις όχι μόνο για μια πόλη αλλά για έναν ολόκληρο χαμένο πολιτισμό. Όμως, όταν η αποστολή έφτασε επιτέλους στα ερείπια, πολεμώντας ενάντια σε χειμαρρώδεις βροχές και δηλητηριώδη φίδια στην πιο πυκνή ζούγκλα του κόσμου, χτύπησε η τραγωδία: ο Πρέστον και άλλοι προσβλήθηκαν από μια μυστηριώδη –και αγιάτρευτη– ασθένεια.

Η ΧΑΜΕΝΗ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΙΘΗΚΟΥ είναι η αληθινή καταγραφή ενός αυτόπτη μάρτυρα, για μια από τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις του 21ου αιώνα – μια ιστορία αρχαίων κατάρων, σύγχρονης τεχνολογίας, ενός εξαφανισμένου πολιτισμού και ενός συγκλονιστικού ιατρικού μυστηρίου.

Μια γυναίκα στο Βερολίνο - Marta Hillers

Σίγουρα τα βιβλία που ασχολούνται με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είναι πολλά, ίσως είναι από τα πιο αγαπημένα θέματα της λογοτεχνίας (και φυσικά πολλών αναγνωστών). Είναι επίσης μια σταθερή επιλογή και για εμένα, οι δύο Παγκόσμιοι πόλεμοι μου τραβάνε πάντα το ενδιαφέρον. Τώρα τελευταία όμως ένιωσα κουρασμένη από τις ιστορίες για το ολοκαύτωμα και τους Εβραίους που κακά τα ψέματα, αποτελούν την πλειονότητα των βιβλίων που αφορούν τον συγκεκριμένο πόλεμο. Οπότε, νιώθω τυχερή κάθε φορά που πέφτει στα χέρια μου ένα βιβλίο που ασχολείται με οτιδήποτε άλλο συνέβη τη συγκεκριμένη περίοδο.

Το "Μια γυναίκα στο Βερολίνο" αναφέρεται στις τελευταίες μέρες του πολέμου, τότε που οι Γερμανοί ηττημένοι υποχωρούσαν αφήνοντας το Βερολίνο στους νικητές. Είναι το αληθινό ημερολόγιο της συγγραφέως στο οποίο καταγράφει τα όσα έζησε μέσα σε ένα δίμηνο. Οι καταγραφές ξεκινούν τις μέρες που οι Σοβιετικοί προχωρούν ασταμάτητοι, η πόλη βομβαρδίζεται και η ήττα της Ναζιστικής Γερμανίας διαφαίνεται στον ορίζοντα ως αδιαμφισβήτητο γεγονός και τελειώνουν δύο μήνες αργότερα, όταν αρχίζει να επανέρχεται μια υποτυπώδης καθημερινότητα. 

Δεν θέλω να πω πολλά από όσα περιγράφει οπότε θα αρκεστώ στο ότι έγιναν όσα φαντάζεστε και με το παραπάνω. Υπήρξε βία, πείνα, απελπισία και φόβος για την επόμενη μέρα.  Από κάποιο σημείο και μετά συνειδητοποίησα ότι συμπονώ τις Γερμανίδες, τόσο όμορφα και παραστατικά είναι γραμμένο το βιβλίο. Μας αφήνει να μπούμε στη σκέψη της και σε όσα όσα νιώθει, οπότε πιστεύω για όλους θα είναι δύσκολο να μην συμπαθήσουν τουλάχιστον την συγγραφέα. Δεν συνέβη όμως το ίδιο με κανέναν άντρα, πιο συμπαθητικοί μου φάνηκαν κάποιοι σοβιετικοί παρά οι περισσότεροι Γερμανοί του περιβάλλοντος της. 

Είναι πολύ καλογραμμένο το ημερολόγιο/βιβλίο, η γυναίκα είναι δημοσιογράφος οπότε χειρίζεται τον λόγο όμορφα. Ξέρει να περιγράψει ένα γεγονός με τον σωστό τρόπο, χωρίς να δώσει πολλές λεπτομέρειες αλλά και χωρίς να κρύψει κάτι. Μου άρεσε πάρα πολύ η σύγκριση που κάνει αρκετά συχνά στις συνήθειες και τον τρόπο που ήταν οργανωμένη η κοινωνία των Γερμανών με τα αντίστοιχα των σοβιετικών. Μάλιστα, ο τρόπος που περιγράφει τους Σοβιετικούς και τις πράξεις τους είναι αρκετά λεπτομερής, και δεν γινόταν να μην σκεφτώ ότι σε λίγες μέρες και η ίδια η συγγραφέας θα ζει σε μια περιοχή που είναι τμήμα του Ανατολικού μπλοκ και θα ζει με παρόμοιο τρόπο, απλά δεν το ξέρει ακόμη. 

Θα ήταν πολύ όμορφο αν υπήρχε και συνέχεια, να μάθω τι έγινε στη ζωή της αργότερα, φοβάμαι όμως πως δεν υπάρχει κάτι αλλιώς θα είχε κυκλοφορήσει μετά τον θάνατο της. Μη διστάσετε να το πάρετε ειδικά εσείς που σας αρέσει να διαβάζετε αληθινές ιστορίες η να μαθαίνετε για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Θα σας δώσει μια άλλη οπτική γωνία που είναι δύσκολο να τη διαβάσεις άλλου. 

Βαθμολογία: ΑΝΕΥ. Πρόκειται για ημερολόγιο, δεν θεωρώ φυσιολογικό να βάλω βαθμολογία, τι να επικαλεστώ, "μου άρεσαν/ δεν μου άρεσαν όσα έγραψε"; Πάντως είναι πολύ καλογραμμένο και ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ κάτι διαφορετικά για τον ΒΠΠ. 

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου: 

Το προσωπικό ημερολόγιο μιας γυναίκας καταγράφει αληθινές ιστορίες από το τέλος του Β΄ ΠΠ, αποκαλύπτοντας τη σκοτεινότερη όψη της ανθρώπινης ύπαρξης.

Το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου πλησιάζει αλλά για τους κατοίκους της πόλης η πραγματική κόλαση μόλις αρχίζει. Καθώς ο Κόκκινος Στρατός εισβάλλει, οι δρόμοι γεμίζουν ερείπια και σκιές, ενώ η βία και η απόγνωση κυριαρχούν.

Μέσα σε αυτό το χάος, μια ανώνυμη γυναίκα καταγράφει με ωμή ειλικρίνεια την καθημερινότητά της: την πείνα, τον φόβο, τις απώλειες, αλλά και τις πράξεις απερίγραπτης βαρβαρότητας με ωμή ειλικρίνεια. Το ημερολόγιό της δεν είναι απλώς μια ιστορία επιβίωσης· είναι μια σπαρακτική εξομολόγηση για την ανθρώπινη ψυχή σε καιρό πολέμου.

Μέσα από τις διαυγείς και συγκλονιστικές σκέψεις της φωτίζει μια λιγότερο γνωστή όψη του πολέμου: το ψυχικό και σωματικό τίμημα που πλήρωσαν οι άμαχοι πολίτες, ιδίως οι γυναίκες. Περιγράφοντας με εντυπωσιακή σαφήνεια τη ζοφερή πραγματικότητα της σεξουαλικής βίας, τις στρατηγικές επιβίωσης και τις παρατηρήσεις της για την ανθρώπινη φύση υπό κρίση, το ημερολόγιο μετατρέπεται σε μαρτυρία πόνου αλλά και σε έναν διαλογισμό πάνω στην αντοχή.

Η φωνή της ανώνυμης συγγραφέως αντιπροσωπεύει εκατομμύρια γυναίκες που έζησαν αδιανόητες φρικαλεότητες, αλλά των οποίων οι ιστορίες συχνά μένουν στη σκιά. Δεν είναι απλώς ένα ημερολόγιο, αλλά ένα σπουδαίο ιστορικό ντοκουμέντο και μια διαχρονική εξερεύνηση της ανθρώπινης ψυχής, όταν δοκιμάζεται από ακραίες αντιξοότητες.

«Οι νύχτες είναι οι χειρότερες. Το σκοτάδι φέρνει φόβο, και ο φόβος φέρνει απελπισία».

«Μας βλέπουν μόνο ως γυναίκες, ως λεία. Είμαστε στο έλεός τους»