18/10/19

Πήραν την Πόλη, πήραν την... - Μαρία Λαμπαδαρίδου Πόθου


Είναι μερικά βιβλία που αλλιώς τα περιμένεις και αλλιώς βγαίνουν τελικά. Το είχα στη βιβλιοθήκη μου περίπου 2 χρόνια να κάθεται επειδή νόμιζα ότι θα διαβάσω κάτι σαν ιστορική αποτύπωση των πραγματικών γεγονότων. Δεν θα μπορούσα να κάνω πιο λανθασμένη πρόβλεψη, αφού άθελά μου υποτίμησα εντελώς τη δύναμη του λόγου της κ.Λαμπαδαρίδου. 
Η αφήγηση είναι σε πρώτο πρόσωπο. Ο Πορφύριος Σγουρομάλλης καταγράφει τις αναμνήσεις του από την πολιορκία της Πόλης και τα γεγονότα που προηγήθηκαν αυτής, προκειμένου να τα παραδώσει στον γιο του. 
Η ιστορική αποτύπωση των γεγονότων είναι άψογη. Μάλλον, η λέξη άψογη δεν μπορεί να αποδώσει πλήρως το πόσο όμορφα τα έχει καταγράψει η συγγραφέας, αφού ούτε για μια στιγμή δεν κουράστηκα και δεν ένιωσα ότι διαβάζω μάθημα ιστορίας. Τα σκίτσα στο τέλος του βιβλίου σε συνδυασμό με τις όμορφες περιγραφές των χώρων και των αρωμάτων με βοήθησαν πολύ να μεταφερθώ μέσα στα τείχη της Κωνσταντινούπολης του 1453. 
Είναι εξαιρετική επίσης και η περιγραφή των μαχών και των συναισθημάτων των πολεμιστών. Καταφέρνει και σου μεταφέρει την αποφασιστικότητα, τη γενναιότητα αλλά και τον φόβο των λιγοστών υπερασπιστών της Πόλης. Οι περιγραφές είναι τόσο έντονες που στις τελευταίες σελίδες όπου συμβαίνουν οι τελικές μάχες πριν την άλωση της Πόλης ήταν σαν να ήμουν κάπου δίπλα στον Πορφύριο και να παρακολουθούσα μαζί του το αίμα που κυλούσε και να βίωνα τον πανικό και την απελπισία των κατοίκων. 
Εκτός όμως από την (θα το πω για άλλη μια φορά) θαυμάσια αποτύπωση της ιστορικής πραγματικότητας και την μεταφορά στο χρόνο, το βιβλίο είναι ένας ύμνος στην αγάπη (ορίστε, δεν κατάφερα να αποφύγω τη χρήση εκφράσεων- κλισέ).
Ο Πορφύριος ως γιος, συμπολεμιστής και φίλος μας μεταφέρει τα αισθήματά του για τους ανθρώπους που αγαπάει και θέλει να προστατέψει. Κυρίως όμως ως σύζυγος και ως πατέρας που αγωνιά για την τύχη της γυναίκας και του γιου του, που παλεύει κατά την πολιορκία να τους προστατέψει και αργότερα, μετά την άλωση παλεύει να ζήσει χωρίς αυτούς...
(Ειλικρινά, δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα υπάρξει άνθρωπος που θα φτάσει σε αυτό το σημείο του βιβλίου και θα μείνει αδάκρυτος: 
"..Όμως και εδώ η άμυνα λύγισε σε λίγο. Και τότε, μόνον τότε, άρχισα να τρέχω μέσα στην τουρκοπατημένη Πόλη. Να τρέχω αλαλιασμένος, με σαλεμένο το λογικό, Ελένη μου, να φωνάζω, Ελένη, Ελένη μου, και Κωνσταντίνε μου..." )
Δεν ξέρω, τα συναισθήματα που δημιουργούνται είναι τόσο έντονα που νομίζω τελικά θα μου μείνουν στο μυαλό και την καρδιά πιο πολύ αυτά και λιγότερο το ιστορικό μέρος του βιβλίου. 
Για να κλείσω και επειδή μερικά βιβλία δεν χρειάζονται πολλά λόγια, να πω απλά ότι αν σκοπεύετε να διαβάσετε ένα μόνο βιβλίο μέσα στη χρονιά ας είναι αυτό. 

Βαθμολογία: 10/10

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: 

«Προσπάθησα να δώσω στον ήρωά µου, τον Πορφύριο, κάποιες µαγικές ιδιότητες, µυθικές. Γιατί τα πρόσωπα που περνούν στις διαστάσεις του θρύλου είναι τρισµέγιστα. Κι εγώ έπρεπε να εναρµονίσω στις ίδιες αναλογίες τα δικά µου πρόσωπα του µύθου, αυτά που έπλασα, για να µπορούν να σταθούν πλάι στα πραγµατικά. Πιστεύω πως ο µύθος µου ο πολύ ανθρώπινος έκανε το ογκώδες αυτό µυθιστόρηµα να αγαπηθεί έτσι όπως αγαπήθηκε από τους αναγνώστες. Παράλληλα µε τα τραγικά ιστορικά γεγονότα, ξετυλίγεται το ανθρώπινο δράµα του ήρωά µου, το υπαρξιακό του δράµα, σαν µια αναγωγή στην οδυνηρή περιπέτεια ολόκληρου του θυσιασθέντος ελληνισµού».
Ύστερα από είκοσι χρόνια και είκοσι δύο επανεκδόσεις, το κλασικό πλέον έργο της Μαρίας Λαµπαδαρίδου Πόθου σε µια νέα διαδροµή στον Χρόνο. Το Πήραν την Πόλη, πήραν την… ζωντανεύει τις τελευταίες ηµέρες της σπαρασσόµενης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Λεπτό προς λεπτό καταγράφει τις πενήντα επτά ηµέρες πολιορκίας της Βασιλεύουσας έως την Άλωση. Με τη δύναµη του ποιητικού ενορατικού λόγου, αλλά και µε αναλυτική διείσδυση και θέση έναντι της ιστορίας, η συγγραφέας δίνει την ύστατη αγωνία, τον ύστατο αγώνα, που στάθηκε ορόσηµο στη νεότερη ιστορία του ελληνισµού. Όµως, πέρα από αυτό, και µε µυθικό άξονα τον ήρωά της, δίνει τη συγκλονιστική πορεία της παρακµής του Βυζαντίου, καθώς και την οδυνηρή περιπέτεια του ελληνισµού µετά την καταστροφή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου