31/1/23

Το τέλος του κόσμου (τριλογία) - Margaret Atwood

Το τέλος του κόσμου, τριλογία
Τριλογία με δυστοπικό θέμα, σίγουρα ένα δύσκολο είδος μυθιστορήματος. Εκτός από ενδιαφέροντες πρωταγωνιστές και μια πλοκή που κατ’ ελάχιστον πρέπει να μην είναι βαρετή, ο συγγραφέας χρειάζεται να περιγράψει επαρκώς και με σαφήνεια τον κόσμο στον οποίο εκτυλίσσεται η ιστορία του. Εδώ, μια τεράστια αλλαγή έχει συντελεστεί στον κόσμο. Εξειδικευμένοι επιστήμονες παρενέβησαν στο γενετικό υλικό και δημιούργησαν νέα είδη χλωρίδας και πανίδας. Στην αρχή ήταν όλα καλά, κάποια στιγμή όμως η κατάσταση με τις παρεμβάσεις ξέφυγε και συνέβη η απόλυτη καταστροφή.

Το "Όρυξ και Κρέικ" είναι το πρώτο βιβλίο. Όπως συνήθως σε τέτοιου είδους μυθιστορήματα, οι πρώτες σελίδες μου φάνηκαν λίγο ακατανόητες, κάτι λογικό αφού ξαφνικά βρίσκεσαι να διαβάζεις για έναν κόσμο για τον οποίο δεν γνωρίζεις τίποτα. Τουλάχιστον αυτή την αίσθηση έχω εγώ. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, πολύ γρήγορα αυτή η «Τι στο καλό συμβαίνει εδώ;" αίσθηση αντικαταστάθηκε από το ενδιαφέρον για την ιστορία του Χιονάνθρωπου (που κάποτε τον έλεγαν Τζίμη), ο οποίος στην ουσία μας ξεναγεί στον κόσμο του τόσο στο παρόν, μετά την καταστροφή, όσο και στο παρελθόν, όταν η κοινωνία στην οποία ζούσε έμοιαζε με την δική μας. Έτσι, μαθαίνουμε σιγά σιγά όλα όσα συνέβησαν.

"Η χρονιά της πλημμύρας" είναι το δεύτερο βιβλίο. Η πλοκή του εξελίσσεται το ίδιο χρονικό διάστημα με το πρώτο αλλά η ιστορία περιγράφεται μέσα από τα μάτια δύο άλλων πρωταγωνιστών: της Ρεν και της Τόμπι. Καταφέρνει και συνδέει με όμορφο τρόπο τις δύο πλευρές της ιστορίας, αφού ενώ ο Τζίμι και ο Κρέικ του πρώτου βιβλίου ζούν στην ασφάλεια των συγκροτημάτων, η Ρεν και η Τόμπι ζουν στον έξω κόσμο μια καθημερινότητα πιο απαιτητική και σαφώς δύσκολη. Παρουσιάζονται εξαιρετικά οι κίνδυνοι και οι δυσκολίες και στις δύο "γειτονιές", όπως και οι διαφορές στον τρόπο ζωής. Επίσης, ο Τζίμι και ο Κρέικ έχουν ενεργό ρόλο στην δημιουργία του νέου κόσμου ενώ η Ρεν και η Τόμπι απλώς υφίστανται τις συνέπειες, οπότε βλέπουμε και τις δύο πλευρές.

"Το τέλος του κόσμου" είναι το τελευταίο μέρος, που κλείνει την τριλογία. Αποτελεί χρονική συνέχεια των δύο προηγούμενων τόμων και μαθαίνουμε την εξέλιξη της ιστορίας από εκεί που την αφήσαμε στο δεύτερο βιβλίο. Στην ουσία παρακολουθούμε πώς αυτοί που επιβίωσαν διαμορφώνουν σιγά σιγά μια νέα κοινωνία και πώς προσπαθούν να βρουν λύση σε όσα τους απασχολούν. Ταυτόχρονα μαθαίνουμε το παρελθόν του Ζεμπ και λίγες βασικές στιγμές της ιστορίας του Αδάμ. Εδώ θα πω ότι η συγγραφέας μου τα χάλασε. Δεν βρήκα ενδιαφέρουσα την ιστορία του Ζεμπ και μάλιστα δεν το περίμενα καθόλου, όχι με όσα ήξερα για αυτόν σαν προσωπικότητα. Υπήρχαν τόσες διαφοροποιήσεις και αλλαγές στην πορεία του που στο τέλος μπερδεύτηκα και δεν ασχολήθηκα άλλο.

Αν θα πρέπει να κατατάξω τα βιβλία με βάση το πόσο μου άρεσαν σίγουρα το πρώτο με ενθουσίασε, το δεύτερο μου άρεσε πολύ και το τρίτο ακολουθεί ελαφρώς ιδρωμένο. Παρ' όλα αυτά ολόκληρη η τριλογία είναι ένα έργο πολύ ωραίο, προσεγμένο σε όλες τις λεπτομέρειές του και σίγουρα αντάξιο της φήμης του. Ο τρόπος γραφής είναι άριστος και ο λόγος πολύ ωραίος, είναι γνωστή εξάλλου η Άτγουντ για την αφηγηματική της ικανότητα. Έξτρα βαθμός για την αίσθηση του χιούμορ της που αφήνει περιστασιακά να φανεί μέσα στις περιγραφές.

Να πω για την μετάφραση και να κλείσω. Η Άτγουντ έχει εφεύρει πολλές λέξεις για να περιγράψει τον κόσμο των βιβλίων της, οπότε ο κάθε μεταφραστής καλείται στην ουσία να εφεύρει αντίστοιχες ελληνικές λέξεις. Και εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα: ο πρώτος και ο τρίτος τόμος έχουν το ίδιο λεξιλόγιο ενώ ο δεύτερος διαφέρει. Μετά από μια πολύ σύντομη έρευνα στο goodreads κατάλαβα γιατί και πώς: ο πρώτος τόμος είχε κυκλοφορήσει παλιότερα από τις εκδόσεις Ωκεανίδα, οπότε όταν βγήκε ο δεύτερος τόμος (εκδόσεις Ψυχογιός) η συγγραφέας εναρμόνισε το λεξιλόγιό της με εκείνον. Αργότερα, μάλλον εξαντλήθηκε ο πρώτος τόμος και επανακυκλοφόρησε μαζί με τον τρίτο (από τον Ψυχογιό) αλλά η μεταφράστρια (διαφορετική από αυτήν του δεύτερου τόμου) έβαλε τις δικές της μεταφράσεις. Οπότε υπάρχει ασυμφωνία μεν, ξέρουμε τον λόγο δε. Το αν μας αρέσει ή όχι είναι άλλο θέμα. Πάντως βγαίνει νόημα, δεν είναι τόσο τραγικά τα πράγματα, απλά θέλει λίγη προσοχή.

Βαθμολογία: 8/10 (κυρίως λόγο του τρίτου βιβλίου)

Οπισθόφυλλα

Όρυξ και Κρέικ (1ο βιβλίο): Τα γουρούνια μπορεί να μην πετούν, αλλά σίγουρα έχουν υποστεί κάποια περίεργη μετάλλαξη. Το ίδιο ισχύει και για τους λύκους και τα ρακούν. Ένας άνδρας που κάποτε ονομαζόταν Τζίμι τώρα αυτοαποκαλείται Χιονάνθρωπος και ζει σ’ ένα δέντρο, τυλιγμένος με παλιά σεντόνια. Η φωνή της Όρυξ, της γυναίκας που αγάπησε, τον στοιχειώνει∙ τον περιπαίζει. Και τα Παιδιά του Κρέικ με τα πράσινα μάτια είναι, για κάποιο λόγο, δική του ευθύνη.

Καλωσήρθατε στον εξωφρενικό κόσμο της Μάργκαρετ Άτγουντ.

Η χρονιά της πλημμύρας (2ο βιβλίο): Σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, η οικολογική καταστροφή και η εξαθλίωση της ανθρώπινης ύπαρξης αποτελούν πλέον γεγονός. Ο Αδάμ-Ένα, ο καλοσυνάτος ηγέτης των Κηπουρών του Θεού –μιας παραθρησκευτικής σέκτας που έχει αφιερωθεί στη συμφιλίωση της επιστήμης και της θρησκείας, καθώς και στη διατήρηση των φυτικών και ζωικών ειδών– είχε προβλέψει από καιρό μια φυσική καταστροφή, που θα άλλαζε τη μορφή της Γης. Και δυστυχώς επαληθεύεται. Μόνο δύο γυναίκες φαίνεται να έχουν επιζήσει: η Ρεν, μια νεαρή χορεύτρια που είχε βρει καταφύγιο σε στριπτιζάδικο, και η Τόμπι, μέλος της σέκτας Κηπουροί του Θεού, που έχει απομονωθεί σ’ ένα πολυτελές σπα.

Άραγε υπάρχουν άλλοι επιζήσαντες; Η κολλητή της Ρεν; Ο αγαπημένος της Τζίμι; Καθώς ο Αδάμ-Ένα και οι οπαδοί του προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα σ’ ένα μεταλλαγμένο κόσμο, η Ρεν και η Τόμπι θα πρέπει να ανακαλύψουν κι αυτές νέο νόημα στη ζωή τους.

Σκοτεινό, τρυφερό, βίαιο και ενίοτε ξεκαρδιστικό, Η ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ είναι το πιο λαμπρό δείγμα γραφής της ευφυούς και πολυβραβευμένης Μάργκαρετ Άτγουντ.

Το τέλος του κόσμου (3ο βιβλίο): Ο πληθυσμός της Γης έχει αποδεκατιστεί από κάποια εργαστηριακά κατασκευασμένη πανδημία. Έχουν επιβιώσει μόνο μια μικρή ομάδα ανθρώπων και οι Κρεϊκάνθρωποι με τα πράσινα μάτια -καλοκάγαθα ανθρωποειδή που δημιούργησε ο Κρέικ για ν’ αντικαταστήσει τους ανθρώπους. Η Τόμπι, κάποτε μέλος των Κηπουρών του Θεού και ειδική στα μανιτάρια και στις μέλισσες, είναι ερωτευμένη με τον Ζεμπ, ο οποίος έχει ενδιαφέρον παρελθόν. Μαζί με τον προφήτη των παιδιών του Κρέικ, τον Χιονάνθρωπο-τον-Τζίμι, την Αμάντα, τον Δρυοκολάπτη, την Πονηρή Αλεπού και τους υπόλοιπους Φρικόπλαστους, ιδιοφυείς βιο-επιστήμονες, παλεύουν να επιβιώσουν και να σωθούν απ' την επίθεση των μοχθηρών Πονοσφαιριστών και των οργανόχοιρων, διαγενετικών γουρουνιών με ανθρώπινα όργανα.

Με πνευματώδη διάθεση, αστείρευτη φαντασία και σκοτεινό χιούμορ, η βραβευμένη με Booker Μάργκαρετ Άτγουντ μας παραδίδει το απρόβλεπτο, τρομακτικό, αλλά ταυτόχρονα ξεκαρδιστικό Το Τέλος του Κόσμου -τον συγκινητικό και δραματικό επίλογο της εμβληματικής τριλογίας.

 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου