Το μονοπάτι για τα βάθη του βορρά - Richard Flanagan

Πρόκειται για ένα ιδανικό βιβλίο για όσους θέλουν να διαβάσουν μια ιστορία για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που να μην αναφέρεται στους Εβραίους και τους Γερμανούς. Επειδή, όσο εμείς στην Ευρώπη είχαμε τις θηριωδίες των Γερμανών (και των Βούλγαρων εδώ στη Θράκη) ο πόλεμος μαινόταν παγκοσμίως και υπήρχαν και άλλοι λαοί που διέπραξαν εγκλήματα πολέμου. Στο βιβλίο το κύριο θέμα είναι ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων, Αυστραλών κυρίως, οι οποίοι βρίσκονται υπό τις διαταγές και την εποπτεία του Ιαπωνικού στρατού. Ο Αυτοκράτορας της Ιαπωνίας αποφάσισε ότι πρέπει να κατασκευαστεί μια σιδηροδρομική γραμμή που θα περνάει μέσα από τη ζούγκλα της Ταϊλάνδης για να εξοικονομήσει χρόνο κατά τη μεταφορά στρατευμάτων και προμηθειών. Και αφού είναι θέλημα του αυτοκράτορα, οι Ιάπωνες αξιωματικοί είναι αποφασισμένοι να το πραγματοποιήσουν. Ο βασικός πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι ο Ντορίγκο, χειρουργός στο επάγγελμα και αξιωματικός κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο οποίος βρίσκεται επικεφαλής περίπου χιλίων ανδρών που εξαναγκάζονται να εργαστούν στην κατασκευή της γραμμής. 

Οι περιγραφές της ζωής τους κατά την αιχμαλωσία είναι εξαιρετικές. Το συγκεκριμένο μέρος του βιβλίου έχει πάρα πολύ έντονες εικόνες, η ζέστη είναι ασφυκτική όλη την ώρα, η υγρασία αποπνικτική, η πείνα συνεχόμενη και βάρβαρη. Όλα αυτά μαζί εξασθενούν τον οργανισμό των αντρών, οι αρρώστιες τους ταλαιπωρούν και σε συνδυασμό με τα εξαντλητικά ωράρια εργασίας τους σκοτώνουν. Αν δεν προλάβουν να τους σκοτώσουν οι Ιάπωνες πρώτοι... Ένιωσα το στομάχι μου να σφίγγεται από άγχος σε μια πολύ έντονη σκηνή, όπου ο Φλάναγκαν μας περιγράφει βήμα βήμα την προσπάθεια του Ντορίγκο να σώσει τη ζωή ενός από τους αιχμαλώτους χειρουργώντας τον στη μέση της ζούγκλας με ελάχιστα μέσα στη διάθεσή του. Σίγουρα είναι μια σκηνή που πολλοί (Σκανδιναβοί κυρίως) συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας θα ζήλευαν.  Μπράβο στον συγγραφέα, έχει καταπληκτικό τρόπο να σου δημιουργεί στο μυαλό τις εικόνες που θέλει. 

Να πω και για την υπόλοιπη ιστορία λίγα πράγματα, γιατί το συγκεκριμένο τμήμα που μιλά για την αιχμαλωσία και την κατασκευή του σιδηρόδρομου είναι στην πραγματικότητα περίπου το ένα τέταρτο του βιβλίου και βρίσκεται κάπου στη μέση του. Ξεκινά με τη ζωή του Ντορίγκο πριν την αιχμαλωσία, με εμβόλιμα αρκετά στοιχεία από τα χρόνια που έχει αποστρατευτεί και είναι αρκετά μεγάλος σε ηλικία, έχει αρκετές μεταφορές στον χρόνο και δεν είναι ιδιαίτερα γραμμική η αφήγηση. Μετά την αιχμαλωσία, ο συγγραφέας μας περιγράφει την πορεία της ζωής πολλών από τους άντρες που συναντήσαμε στο στρατόπεδο των αιχμαλώτων και σίγουρα εμβαθύνει στη ζωή του πρωταγωνιστή του. 

Σε αυτά τα δύο κομμάτια μπορώ να πω ότι βαρέθηκα. Κάνει τόσο μεγάλη κορυφή στη βασική του ιστορία (την περίοδο της αιχμαλωσίας δηλαδή) που οι υπόλοιπες σκηνές υπολείπονται και μάλιστα κατά πολύ. Είναι σαν να έγραψε το πριν και το μετά για να υπάρχει πληρότητα, αλλά τελικά  κατέληξε να είναι μια ιστορία αγάπης που σε εμένα τουλάχιστον ήταν σχετικά αδιάφορη. Για να το πω και αλλιώς: από όλες τις σελίδες που περιγράφει την αιχμαλωσία δεν θα άλλαζα ούτε κόμμα, από το υπόλοιπο βιβλίο θα έκοβα τις μισές σελίδες και θα άφηνα μόνο τα βασικά. 

 Δεν ξέρω αν το συστήνω, έχει ενθουσιάσει πολλούς αναγνώστες. Χαίρομαι που το διάβασα επειδή επιτέλους έμαθα και κάτι νέο για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά η υπόλοιπη ιστορία δεν ήταν ισάξια. 

(Στο σάιτ του εκδοτικού έχει σήμανση ότι το βιβλίο απευθύνεται σε ηλικίες 18+. Σίγουρα συμφωνώ, δεν θα το έδινα σε καμία περίπτωση να το διαβάσει ανήλικος ή σχετικά ευαίσθητος αναγνώστης).

Βαθμολογία: 5/10

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Αύγουστος 1943. Ο Αυστραλός χειρουργός Ντορίγκο Έβανς νιώθει να τον στοιχειώνει ακόμη, ύστερα από δύο χρόνια, η παθιασμένη σχέση του με τη γυναίκα του θείου του. Η ζωή του σε ένα ιαπωνικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου, στον Σιδηρόδρομο του Θανάτου, που συνδέει την Ταϊλάνδη με τη Βιρμανία δεν είναι παρά ένας καθημερινός αγώνας να προστατεύσει τους άντρες του από τους ξυλοδαρμούς, την πείνα και τη χολέρα. Μέχρι την ημέρα που λαμβάνει ένα γράμμα που θα τον αλλάξει για πάντα.

Ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα για τις πολλές όψεις του καλού και του κακού, της αγάπης και του θανάτου, καθώς ένας άνθρωπος επιβιώνει και ωριμάζει, μόνο και μόνο για να ανακαλύψει όλα όσα έχει χάσει.