Γκιακ - Δημοσθένης Παπαμάρκος

Πριν λίγα χρόνια το "Γκιακ" είχε κάνει πάταγο στις βιβλιοφιλικές ομάδες, το συναντούσα όλη την ώρα μπροστά μου και πάντα μα πάντα μόνο με εκθειαστικά σχόλια. Την έχω πατήσει πολλές φορές με βιβλία Ελλήνων (κυρίως) συγγραφέων που εκθειάζονται με τέτοιο απόλυτο τρόπο, οπότε είχα πει δεν θα το διαβάσω. Έλα όμως που απ' τη μια μιλούσαν γι' αυτό και άτομα που ταιριάζουν τα αναγνωστικά μας γούστα και από την άλλη μου άρεσε το εξώφυλλο (ναι, είμαι τόσο πεζός άνθρωπος, θύμα του μάρκετινγκ κτλ). 

Το πήρα. Το άφησα να κάθεται στη βιβλιοθήκη αρκετό καιρό και το διάβασα τώρα, σχεδόν όλο μαζί σε ένα βράδυ.  Άφησα το τελευταίο διήγημα να μου κάνει παρέα στον πρωινό καφέ. Είναι από τις φορές που η άποψη των πολλών ταυτίζεται με τη δική μου. Το βιβλίο είναι πολύ καλό. Όλες οι ιστορίες είναι καλές, σίγουρα ξεχωρίζω την "παραλογή" για τον τρόπο που είναι γραμμένη, για την ιστορία που λέει και τις ζωντανές εικόνες της. Έμεινε στο μυαλό μου. Και η πρώτη ιστορία μου άρεσε πολύ, δημιουργεί έντονο συναίσθημα. Βασικά όλες είναι ωραίες, απλά για εμένα ξεχωρίζουν αυτές οι δύο. 

Μπράβο στον συγγραφέα που κατάφερε και χρησιμοποίησε το (αρβανίτικο νομίζω) γλωσσικό ιδίωμα. Οι τοπικές διάλεκτοι είναι κάτι που πια έχει χαθεί, οπότε μπράβο σε όσους τις χρησιμοποιούν στα βιβλία τους, είναι ο μόνος τρόπος να μείνουν καταγεγραμμένες στην μνήμη του λαού μας. Και μη διστάσετε, δεν είναι δυσνόητο το κείμενο και δεν θα σας ζορίσει, θα καταλάβετε τα πάντα. 

Αν σκοπεύετε να πάρετε μια συλλογή διηγημάτων βάλτε την στις υποψήφιες, πιστεύω θα σας αρέσει. Απλά να ξέρετε ότι οι ιστορίες είναι ανόμοιες σε μέγεθος και ότι όλο το βιβλίο διαβάζεται πολύ γρήγορα. 

Βαθμολογία: 10/10

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου

«Γιατί καθαρός δεν είν’ κανένας, μοναχά ο άπραγος».

«Γκιακ» θα πει αίμα, δεσμός συγγένειας, φόνος για λόγους εκδίκησης, φυλή. Οι ήρωες στα διηγήματα του Παπαμάρκου, στρατιώτες που πολέμησαν στα άγρια πεδία των μαχών στη Μικρά Ασία, επιστρέφουν οριστικά αλλαγμένοι στον τόπο τους στη Λοκρίδα. Καθορισμένοι από ό,τι οφείλουν να κάνουν για την τιμή της κοινότητας, σύμφωνα με τον βαρύ νόμο του αίματος στο αυστηρό εθιμικό δίκαιο της κλειστής κοινωνίας τους, γίνονται θύτες και είναι ταυτοχρόνως θύματα. Αποσιωπημένα εγκλήματα και τραύματα, καταστροφή και αφανισμός, βιασμοί και δολοφονίες, στοιχειά και δαίμονες, ηθικές δοκιμασίες – ιστορίες ανομολόγητων πράξεων, στην προφορική γλώσσα του ρουμελιώτικου ιδιώματος, που εντέλει οδηγούν, έστω βίαια, τους ήρωες σε σύγκρουση με την κοινότητά τους και στην αναθεώρηση της ταυτότητάς τους.

«Αυτό πάει να πει να ’σαι σιβιλάιζντ. Να πατάς στα σκατά με αψηλό τακούνι».