Άγιες ψυχές - Θοδωρής Παπαθεοδώρου

(Δεύτερο μέρος τριλογίας)

Το βιβλίο ξεκινά την άνοιξη του 1821, όταν οι Έλληνες έχουν πια εξεγερθεί εναντίον των Τούρκων όσο πιο οργανωμένα γίνεται. Βήμα βήμα η επανάσταση εξαπλώνεται στον Μοριά, πόλεις που βρισκόταν υπό την απόλυτη και αυστηρή κυριαρχία των Τούρκων τώρα ελευθερώνονται. Ο ελληνικός στόλος οργανώνεται και κάποιες προσωπικότητες ξεχωρίζουν και ηγούνται επί των ατάκτων που πολεμούν για την ελευθερία. Τελειώνει στο Μεσολόγγι, τον Μάρτιο του 1822.

Πρόκειται για μια σοβαρή και όμορφη προσπάθεια καταγραφής των ιστορικών γεγονότων με όσο πιο αντικειμενικό τρόπο γίνεται, και αυτό δυστυχώς δεν είναι πάντα ευχάριστο. Από τη μία μπορεί να διαβάζεις για τη Διακήρυξη της Εθνικής Ανεξαρτησίας και να νιώθεις έναν κόμπο συγκίνησης στον λαιμό, και από την άλλη να διαβάζεις για τα όσα συνέβαιναν στις μάχες και να θες να κλείσεις το βιβλίο για να μην τα μάθεις. Εννοώ, οι πόλεις δεν απελευθερώνονται με τα χαιρετίσματα, προφανώς όλοι το ξέρουμε αυτό, αλλά και πάλι, όταν ακούμε για παράδειγμα «η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς» δημιουργούμε στο μυαλό μας εικόνες με χορούς και πανηγύρια και όχι την εικόνα μιας σφαγής…

Επίσης, ο συγγραφέας καταγράφει και τις έριδες που ξεκίνησαν ανάμεσα στους Έλληνες ήδη από τους πρώτους μήνες της Επανάστασης. Προσωπικά ήξερα ότι υπήρξε εμφύλιος πόλεμος, νομίζω οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι πολλοί (αν όχι οι περισσότεροι) από όσους πρωτοστάτησαν στις μάχες για την απελευθέρωση κατέληξαν στην καλύτερη περίπτωση να πεθάνουν φτωχοί, αν δεν φυλακίστηκαν και διαπομπευτήκαν πρώτα. Υπάρχει λοιπόν στο κείμενο μια επιγραμματική αναφορά στα όσα συνέβαιναν και περισσότερες λεπτομέρειες δίνονται στις σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου.

Γενικά, είναι ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα, μια πολύ προσεγμένη αποτύπωση της κατάστασης. Μου άρεσε πολύ ο τρόπος που συμμετέχουν στην πλοκή υπαρκτές προσωπικότητες, ο συγγραφέας με μεγάλη προσοχή έχει αποδώσει κάθε σεβασμό στο όνομα και την ιστορία που έχει δημιουργήσει ο καθένας, αλλά ταυτόχρονα τους έδωσε και ανθρώπινη υπόσταση. Δεν είναι τόσο έντονο συναισθηματικά όσο το πρώτο βιβλίο της τριλογίας, σαν να μου φάνηκε ότι οι προσωπικές ιστορίες των πρωταγωνιστών έχουν υποχωρήσει λίγο προκειμένου να προχωρήσει η πλοκή που αφορά τα ιστορικά γεγονότα, αν και δεν λείπουν οι δυνατές σκηνές. Περιμένω να δω πώς θα κλείσει η ιστορία…

Βαθμολογία: 9/10

Η άποψή μου για το πρώτο βιβλίο: Άγιο Αίμα

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Τρεις από τις επτά πύλες της πόλης είχαν πια κυριευτεί κι οι μέχρι χτες σκλάβοι, οι πεινασμένοι, οι ματωμένοι, οι εξανδραποδισμένοι, γονάτιζαν το θεριό, άλωναν την Τριπολιτσά.

«Πού πας, μπρε Νικόλα, μονάχος;» φώναξε οργισμένος ο Κολοκοτρώνης κι έκαμε να κινηθεί, να τον γυρίσει πίσω στην αράδα.

«Πάω ν’ ανταμώσω την Αργυρούλα μας», του αποκρίθηκε και ξεθηκάρωσε την κοφτερή του πάλα. «Ή να γδικηθώ τον θάνατό της…»

Πρώτοι μήνες της Επανάστασης κι ο αέρας της λευτεριάς σαρώνει τα σκλαβωμένα χώματα της πατρίδας απ’ τη Μακεδονία και το Αιγαίο μέχρι το Μεσολόγγι και τον Μοριά.

Ο Νικόλας, η Δέσπω, ο Στέφανος, η Αργυρώ, ο Σίμος, ο μικρός λαός τούτου δω του μυθιστορήματος, μορφές και ψυχές της Επανάστασης, παλεύουν θεριεμένα για τ’ άπιαστο όνειρο και δοκιμάζονται σκληρά απ’ την ανθρώπινη μοίρα. Ζυμώνονται με τη φωτιά και το μπαρούτι, πολεμούν, αγαπούν, θρηνούν, πονούν. Μα, επιτέλους, ανασαίνουν λεύτερα.

Μετά το Σούλι και το Ζάλογγο, τα Ψαρά, τ’ Ανάπλι, η Τριπολιτσά. Τόποι μαρτυρικοί, τόποι ιεροί, μα και τόποι αφάνταστου ηρωισμού.

Κει όπου οι σκλάβοι γίνονται άνθρωποι.

Κει όπου οι ραγιάδες γίνονται Έλληνες.